“DAPAT malaman ng mga tao na walang masama sa pag-oorganisa o pagsali sa mga grupo. Walang masama sa pagbuo ng organisasyon para ipagtanggol ang ating mga karapatan. Walang masama sa pagsali sa mga rally. Karapatan natin ito.”
Inihayag ito ni Letty Castillo, isa sa mga tagapagsalita ng Defend NCR, isang bagong tatag na alyansa na nananawagan sa pagbuwag sa National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC) dahil sa walang humpay na red-tagging sa mga aktibista, tagapagtanggol ng karapatang pantao, at mga indibidwal at grupo na itinuturing na kritikal sa gobyerno.
Sa press conference kamakailan ay ipinakita ng Defend NCR ang mga testimonya mula sa mga aktibistang nakaranas ng red-tagging online at mula sa mga sundalong naka-deploy sa mga komunidad ng maralita sa Metro Manila, batay sa ulat ng Manila Today.
Ang Executive Order (EO) 70, na nilagdaan ni Rodrigo Duterte noong 2018, ay nag-utos sa pagbuo ng NTF-ELCAC. Ang nakaupong pangulo ang namumuno sa task force.
Gayunman, tinanggihan ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. ang mga panawagan na buwagin ang NTF-ELCAC.
Sinabi ni Marcos Jr. noong Mayo 16 na binawasan ng anti-insurgency body ang mga panganib na dulot ng mga rebeldeng komunista at nagbigay ng tulong sa mga tumalikod sa armadong pakikibaka.
“The people who used to clash with the government, instead of fighting with them, are helping them, and it had a huge effect on reducing internal security threat[s]. That is because of the NTF-ELCAC,” sabi ni Marcos Jr.
Ang EO 70 at ang paglikha ng NTF-ELCAC ay alinsunod sa ASEAN Joint Communique noong 2017 sa paglaban sa marahas na ekstremismo, radikalisasyon, at terorismo.
Ipinanukala ang diskarte sa buong bansa bilang mas epektibo kaysa sa purong opsyong militar. Nangangailangan ito ng pagtuon sa isang bahagi ng gawain ng militar sa mga sibilyan.
Ang whole-of-nation approach ay humihikayat din sa lahat ng sibilyang ahensya ng gobyerno sa anti-insurgency drive ng gobyerno na sumusunod sa US Counterinsurgency Guide of 2009’s whole-of-government approach.
Mula nang mabuo, ang NTF-ELCAC ay naging pamoso sa talamak na red-tagging sa mga aktibista, mamamahayag, maging sa mga pulitiko at celebrity.
“Who is the target of Duterte’s EO 70 and the NTF ELCAC? Among their targets are women, especially members of Gabriela. Civilian, unarmed women. Marcos is still using the NTF-ELCAC to repress people’s basic rights,” giit ni Letty, isa ring kilalang pinuno ng Gabriela NCR chapter.
Laganap pa rin ang red-tagging sa ilalim ng kasalukuyang administrasyon
Nakakuha ng higit na suporta ang pagkondena sa red-tagging mula sa mga lokal at internasyonal na institusyon sa taong ito.
Sa pagtatapos ng kanyang pagbisita sa Pilipinas noong Pebrero 2 ngayong taon, umapela ai UN Special Rapporteur for freedom of expression and opinion Irene Khan sa gobyerno ng Pilipinas na wakasan ang pagsasagawa ng red-tagging, na sinasabing ang paninira ay madalas na sinusundan ng mga pagbabanta, labag sa batas na pagsubaybay, pag-atake, o pagpatay kaya’t nanawagan din siya sa gobyerno na buwagin ang NTF-ELCAC.
Pagkalipas ng tatlong buwan, noong Mayo 8, idineklara ng Korte Suprema (SC) na ang red-tagging, paninira, pag-label, at pagkakasala ng asosasyon ay nagbabanta sa karapatan ng isang tao sa buhay, kalayaan, o seguridad, na maaaring magbigay-katwiran sa pagpapalabas ng writ of amparo .
Kasama sa mga poster ng anti-CPP at NPA na nakakalat sa buong Valenzuela noong 2019 ang mga larawan ni Letty at iba pang aktibista sa lungsod.
Ang Anti-Red Tagging Monitoring Project ng Ateneo Human Rights Center ay nagtala ng 456 na insidente ng red-tagging mula Enero hanggang Hulyo 2024.
Ang gobyerno ang responsible sa higit sa 61% ng mga insidenteng ito. Umabot sa 444 na insidente ng red-tagging sa Metro Manila. Anim lang ang naka-commit offline, habang 450 ang online.
Ang pagsubaybay ay nagpakita rin na ang red-tagging sa bansa ay mas target ang mga kababaihan kaysa sa mga lalaki. Binanggit ng isang artikulo ng Rappler ang data mula sa dashboard na nagpapakita na 16.1% ng mga target ay babae at 5.7% lamang ang lalaki.
Si Letty ay nakaranas ng red-tagging mula nang mabuo noong 2019 ang counterpart ng NTF-ELCAC sa Metro Manila, ang Joint Task Force-ELCAC NCR (JTF-ELCAC NCR).
Noong 2021, lumabas ang mga poster laban sa New People’s Army (NPA) sa buong Valenzuela City at kasama sa mga poster ang larawan ni Letty.
Ang insidenteng ito ang nagtulak sa kanya ang magpalipat-lipat ng ilang buwan.
“Why do they target women? Because you are an organizer. You are a member of Gabriela. The military and the government think you are an obstacle to them. If you fight for what’s right and when you fight against their anti-people policies, they see you as their enemy. That is the reason why women were red-tagged,” sabi ni Letty.
Deployment ng mga sundalo sa Metro Manila
Sa pulong noong Setyembre 2019 na bumuo ng JTF-ELCAC NCR o JTF-NCR, sinabi ni noo’y NCR Police Office chief Maj. Gen. Guillermo Eleazar, “Ang NCR ang sentro ng kanilang mga front organization. Kaya’t itutuon natin ang ating pagsisikap sa pagkontra diyan, pagpapakita sa mga tao ng katotohanan at pagkumbinsi sa kanila na ang komunismo ay hindi solusyon para sa pagpapabuti at pag-unlad ng ating bansa.”
Isang opisyal ng militar, si Brigadier General Jimmy Larida, ang kasalukuyang commanding officer ng JTF-NCR.
Nagtalaga ng mga sundalo sa Metro Manila noong 2019, kasunod ng paglikha ng JTF-NCR. Itinulak nila ang mga residente na lisanin ang kanilang mga tahanan sa mga komunidad sa sa Catmon sa lungsod ng Malabon, ayon sa Karapatan NCR.
Noong Marso 2023, dumating ang mga sundalo ng 11th Infantry Battalion (IB) sa Happyland, GK, at mga komunidad ng Aroma sa Tondo, Maynila. Nagprofile sila ng mga grupo at indibidwal na sumali sa International Women’s Day protest rally. Ang 11th IB ay nagmula sa Negros Island.
Noong Abril 2023, sinimulan ng 11th Civil Military Operations (CMO) “Kaugnayan” Battalion ang kanilang mga operasyon sa Maynila. Noong nakaraang taon, umabot ang kanilang operasyon sa Caloocan, Malabon, at Valenzuela. Ngayong taon, nagsimula na rin sila ng “community support programs” sa San Juan, Mandaluyong, Marikina, Pasay, at Parañaque.
Inilalarawan ng website ng Philippine Army ang 11th CMO bilang “pioneering battalion na dalubhasa sa Community Support Program (CSP)-White Area Operations
Ang mandato nito ay “i-deradicalize at tugunan ang problema sa insurhensiya sa NCR at Luzon sa pangkalahatan.”
Sa isang artikulo mula sa Philippine News Agency, ipinaliwanag ng isang opisyal ng military na ang mga operasyon ng white area ng AFP ay “isinasagawa sa mga lunsod o bayan kung saan ang [mga grupong terorista ng komunista] ay gumagawa ng mapanlinlang na mga aktibidad sa propaganda sa pamamagitan ng kanilang mga front organization.”
Samantala, ang 12th CMO “Kapatiran” Battalion ay nakatalaga sa Marawi City bago idineploy sa Maynila noong huling bahagi ng 2023.
Nasa 90 sundalo mula sa apat na platun nito ang nakatalaga sa Sta. Mesa, Ermita, at Sta. Cruz, at Tondo. Itinayo ng mga sundalo ang kanilang barracks sa mga opisina ng Brgy. 666 sa Ermita at sa Brgy. 98 at Brgy. 101 sa Tondo.
Sinabi ni Letty na ang presensya ng mga sundalo sa mga komunidad ng maralitang lungsod ay nakaapekto sa pag-oorganisa ng trabaho sa mga kababaihan at mga maralitang tagalungsod.
“Military deployment in Metro Manila, whether in 1999, 2007 or now, targets activist groups and human rights defenders. The government has time and again turned to waging war on civilians,” ayon kay Letty.
Ngunit siya at ang kanyang grupo ay desidido na ipagpatuloy ang kanilang trabaho. (ROSE NOVENARIO | may ulat mula sa Manila Today)